Szerokie, piaszczyste plaże „Wybrzeża Światła” ciągną się od Cieśniny Gibraltarskiej po granicę z Portugalią. Jest to idealne miejsce do wypoczynku i delektowania się ciszą przerywaną przez szum fal i pieśni rybitw, a także świetna baza wypadowa do poznania Zachodniej Andaluzji.

Krajobrazy wybrzeża zachwycają kolorami błękitnego morza, złotem szerokich plaż, paletą barw kwiatów i owoców, a wysoki standard hoteli, znakomita kuchnia i gościnność mieszkańców sprawiają, że wakacje na Costa de la Luz zostaną długo niezapomniane. Zadbała o to również nadzwyczajna pogoda – średnio 310 dni słonecznych w ciągu roku, sezon bezdeszczowy od końca marca do końca października, a temperatura w zimie rzadko spada poniżej 20oC

Costa de la Luz jest Atlantyckim Wybrzeżem Andaluzji, w której narodziły się największe hiszpańskie tradycje jak flamenco czy korrida, a tutejsze potrawy czy wina z Jerez de la Frontera (sherry) znane są na całym świecie. Dzięki zajęciu dużej części wybrzeża przez Park Narodowy Donana oraz kontrolę wykupu ziemi nadal można znaleźć tu dzikie plaże i poczuć kontakt z naturą. Typowym krajobrazem są tutaj zielone wzgórza, pomarańczowe gaje, urokliwe zatoczki i wydmy na plażach z drobniutkim, złotym piaskiem.

Największym miastem wybrzeża jest Kadyks, którego strategiczne położenie spowodowało rozwinięcie się jednego z największych europejskich portów handlowych. To właśnie stąd flota angielska zrabowała kilka tysięcy beczek sherry przyczyniając się do sławy tego alkoholu, jak również był to największy port prowadzący handel z koloniami hiszpańskimi w Ameryce. Również tutaj w 1812 r. uchwalono pierwszą hiszpańska konstytucję, a osiem lat później wybuchło wielkie powstanie. Większość zabytków miasta pochodzi z końca XVI w., gdyż wcześniejsze zabudowania zostały doszczętnie zniszczone przez angielskie oddziały pod dowództwem hr. Essex. Znajdują się tu dwie katedry – renesansowa Parroquia de Santa Cruz i skończona w połowie XIX w. Catedral Nueva z przepięknym mahoniowym chórem. Inne warte zobaczenia obiekty to: kościół Oratorio de la Santa Cueva z freskami wykonanymi przez Francisco Goyę, szpital Nuestra Senora del Carmen z XVIII w., mury obronne ozdobione herbem Kastylii oraz muzeum mieszczące się w dawnym klasztorze franciszkańskim, gdzie znajduje się najważniejsza po Sewilli galeria malarstwa hiszpańskiego.

Isla Canela – niewielka wyspa powstała w delcie rzeki Gwadiany stanowiącej granicę Hiszpanii z Portugalią, która pod koniec XX w. zaczęła rozwijać się jako kurort wakacyjny. Znajdują się tu hotele różnych kategorii oraz wiele restauracji zlokalizowanych głównie między portem jachtowym a szerką i długą, piaszczystą plażą.

Isla Cristina – malutkie miasteczko leżące niegdyś na wyspie, a dziś połączone z lądem przez naniesione piaski w delcie Gwadiany. Znajduje się tam nowoczesny port jachtowy, wiele hoteli różnych kategorii, restauracji, barów, dyskotek i wypożyczalni sprzętu wodnego. Rozległe plaże oraz wiele płycizn stwarzają idealne warunki do wypoczynku z małymi dziećmi.

El Rompido – miasteczko leżące nad rzeką Piedros, oddzielone od Oceanu Atlantyckiego długą mierzeją. Wzdłuż miejskiego wybrzeża oraz całej mierzei ciągną się długie, piaszczyste i dzikie plaże.

Punta Umbria – niewielka miejscowość położona nad Oceanem Atlantyckim u ujścia rzeki Piedros z długą, piaszczystą plażą, kilkoma hotelami o rożnym standardzie, tawernami i sklepami.

Mazagon – niewielka miejscowość turystyczna z długimi, piaszczystymi plażami – idealna dla osób szukających ciszy i spokoju. Znajduje się tu malownicza latarnia morska i niewielki port rybacki.

Sanlucar de Barrameda – port, z którego Ferdynand Magellan wyruszył w swoją pierwszą podróż dookoła świata. Nad miastem góruje mauretański zamek Castillo de Santiago, a w centrum niebywałą urodą wyróżnia się kościół Iglesia de Nuestra Senora de la O. Senlucer położone jest przy ujściu rzeki, gdzie znajduje się długa piaszczysta plaża. Dla szukających spokoju dostępna jest również plaża na przeciwległym brzegu, gdzie kursują małe barki i łódki z miasta.

Chipiona – niewielka miejscowość wypoczynkowa na północ od Kadyksu, która posiada długą, piaszczystą plażę, bardzo dobrze zorganizowaną bazę noclegową i wiele tawern z regionalna kuchnią i muzyką na żywo. Znajduje się na skraju półwyspu, a wybrzeża strzeże wysoka, majestatyczna latarnia morska. Jest tu też niewielki, ale nowoczesny port jachtowy.

Rota – miejscowość wypoczynkowa położona między Kadyksem a Chipioną z dwiema piaszczystymi plażami oddzielonymi przez wychodzący w morze port jachtowy. Jest to świetny punkt wypadowy do zwiedzania Kadyksu, a jednocześnie niewielkie miasteczko pozwalające nacieszyć się sielankową atmosferą wybrzeża. We wschodniej części niedaleko plaży znajduje się kilka dyskotek.

Barbate – miasto znajdujące się niedaleko przylądka Trafalgar i rezerwatu przyrody z wysokimi klifami. Znajduje się tu kilka niewielkich piaszczysto-żwirowych plaż zamkniętych w małych zatoczkach.

Różnorodność regionalna, bogactwo smaków i aromaty hiszpańskiej kuchni sprawiają, że stała się ona jedną z najlepszych i najbardziej cenionych na świecie. Bogactwo smaków i odmienność w menu można zauważyć nie tylko porównując potrawy regionów nadmorskich, równinnych czy górskich, ale także między danymi prowincjami a nawet sąsiednimi miastami. W wielu regionach, głównie centralnych pojawia się kilka takich samych potraw jak gazpacho (chłodnik) czy ajo-arriero (duszony słony dorsz), ale jest wiele kuchni, które tylko w swoim regionie kultywują stare tradycje kulinarne, jak Katalonia, Kastylia-Leon, Lewant oraz miasta Segowia, Cuenca lub San Sebastian.

Cechą charakterystyczną wszystkich kuchni regionalnych jest zamiłowanie do świeżości, a bardzo dobrze rozwinięty transport sprawia, że obrót towarami jest bardzo szybki. Bogactwo owoców morza w menu centralnych regionów również nie jest przypadkiem, gdyż kilka godzin po wyłowieniu ryby czy inne morskie specjały są dowożone już do miast centralnej Hiszpanii. Dla ciekawostki można dodać, że właśnie w centralnie położonym Madrycie mieści się druga, największa hurtownia ryb na świecie.

Niezwykle popularne w Hiszpanii są tapas – przekąski serwowane do wina, piwa czy jako niewielki danie między głównymi posiłkami. Pochodzą one z Andaluzji i początkowo był to kawałek sera lub szynki kładziony przy szklance z winem, żeby nie dostał się do niej żaden kurz. Dziś każdy region Hiszpanii posiada swoje oryginalne i urozmaicone tapas, a nawet powstały niewielkie lokale gastronomiczne pod tą sama nazwą serwujące tylko przystawki i wino. Za najlepsze tradycyjne przystawki ceniona jest Sevilla, a nowoczesne i wymyślne dostaniemy w San Sebastian. Bywa, że są one podawane w małych ilościach za darmo jeżeli wybieramy wino do degustacji lub inne lokalne trunki. Do najpopularniejszych andaluzyjskich tapas należą: roladki z oliwkami, szynka Serrano oraz wszelkie małe przekąski podawane z charakterystycznym dla regionu sosem Tampenade. Jest on robiony od wieków według tego samego przepisu i zawiera drobno posiekane czarne i zielone oliwki, zmielone migdały, czosnek i zmiksowane anchois.

Hiszpańskie wina znane są na świecie od wielu stuleci, jednak zwiedzając poszczególne regiony tego pięknego kraju odkryjemy lokalne specjały dostępne tylko na małym obszarze przy pobliskich winnicach. Najbardziej znanym i cenionym gatunkiem wig hiszpańskich jest Rioja – czerwone wino wytwarzane z soku owoców rosnących w różnych strefach w regionie o tej samej nazwie. Tradycje jego wytwarzania sięgają aż II w., kiedy to Rzymianie zlecili uprawę winorośli z przeznaczeniem na wino dla legionistów. Istnieje również hipoteza, ze szczepy tutejszych roślin dotarły dzięki podbojom Rzymskim do Bordoux, gdzie również wytwarzane są z nich najlepsze wina. W średniowieczu, dzięki położeniu na szlaku do Santiago de Compostella wino zaczęło zyskiwać większą sławę, a w XVI w. poprzez porty morskie w Bilbao oraz Santander eksportowane były do Holandii i Anglii. Pod koniec XVIII w., zainspirowany podróżą do Bordoux ksiądz Don Manuel Quintano z Burgos wprowadził do produkcji dębowe beczki co znacznie poprawiło jakość win i szybkość ich transportu. W połowie XIX w. pobliskie winnice w Galicji, a następnie większość francuskich dotknęły epidemie chorób, co spowodowało przenoszenie się i zwiększenie produkcji regionu La Rioja. Rozwój i ekspansja na rynki światowe zostały zahamowane przez klęskę głodu w latach 30 ubiegłego wieku, kiedy to wykarczowano większość winnic pod uprawy zboża. Wiele winnic działa jednak do dnia dzisiejszego, a w 2 mieszczą się muzea przedstawiające procesy produkcji wina w dawnych latach.

Wschodnia Hiszpania zdobyła sławę ze względu na bogate, balsamiczne wina czerwone, które swoją historią sięgają czasów kiedy na ciemnych wzgórzach Tarragony kartuzjańscy mnisi sadzili specjalne odmiany winorośli. Dziś z tej właśnie okolicy pochodzą najmocniejsze i najdroższe hiszpańskie wina.

Innym tradycyjnym napojem alkoholowym jest sangria, która robiona jest na bazie wina, soków owocowych i często innych domieszek smakowych. Napój pochodzi z Walencji, ale rozpowszechniony jest głównie na wybrzeżach i w centrum kraju.

Podstawą kuchni andaluzyjskiej jest wzmocnione wino sherry (16-20% alkoholu), które dodawane jest do wielu potraw ciepłych i zimnych by nadać im niezwykły aromat. Pochodzi ono z rejonu Jerez de la Frontera, a swoją popularność zyskało w XVI w. kiedy dzięki odkryciom geograficznym rozprzestrzeniło się do Nowego Świata. Kiedy Anglicy zdobyli Kadyks wśród łupów wojennych zabrali z portu ponad 2900 beczek tego właśnie wina, które spopularyzowano w Wielkiej Brytanii jako alkohol elit.

Andaluzja słynie z wielu gatunków gazpacho (chłodników), z których dużą popularnością cieszy się sopas ajo blanco – migdałowa zupa o charakterystycznym smaku. W całym kraju podaje się jednak równie popularny i wywodzący się z południa chłodnik na bazie pomidorów – uznawany za bombę witaminową i najlepszy posiłek na upalne dni. Warto spróbować też chłodnika Salmorejo, który jest gęstszy niż tradycyjne gaspacho i podawany jest z dodatkami, jak np. jajkiem ugotowanym na twardo czy kawałkami szynki Serrano. W regionie popularnym daniem jest również pescadito froto – mieszanka wielu gatunków, smażonych ryb oraz potajes – potrawy z duszonej fasoli. Andaluzja, wraz z sąsiednią Estremadurą, są największym producentem wybornej szynki z czarnych świń iberyjskich (jamon iberico), które po wypasie na kasztanach i żołędziach oraz odpowiednim przyprawieniu dają szynkę o orzechowym posmaku . Często w miejscowościach oddalonych od wybrzeża, głównie na terenach wiejskich króluje dziczyzna, opiekana na ruszcie baranina oraz domowe, owcze sery o niezwykłym smaku.

Do głównych posiłków rzadko podawana jest jakakolwiek surówek czy choćby warzywa do dekoracji, co nie znaczy wcale, że Andaluzja nie oferuje w swoim menu sałatek. Są one tu niezwykle cenione i występują w wielu ciekawych odmianach. Najpopularniejsza jest tzw. hiszpańska sałatka domowa przyrządzana z drobnych kawałków tuńczyka, oliwek, zielonej i czerwonej papryki, pomidorów, cebuli i jajek gotowanych na twardo z dodatkiem oliwy z oliwek i octu winnego z wina Sherry.

Dania główne opierają się na mięsie, rybach i owcach morza, ale nie brakuje w nich też ryżu lub różnego rodzaju makaronów, czego doskonałym przykładem jest pyszny makaron Puttanesca podawany z kaparami, pietruszką, ostrymi papryczkami, pomidorami i czosnkiem. Prawdziwym rajem dla smakoszy są dania mięsne z regionalnymi dodatkami, jak: kurczak Dijon z oliwkami, wieprzowa polędwica w sosie z oliwek i mango, tortilla z sosem z oliwek i awokado czy wołowina z pomarańczami i sherry.

Po posiłku częstym deserem są świeże owoce lub hiszpański creme caramal występujący pod różnymi regionalnymi nazwami (w Andaluzji – tocino de cielo, w Katalonii – crema catalana).

Hiszpanie to naród uwielbiający tłum i zabawę. Często spotykają się w barach na rozmowy czy wspólne zabawy uciekając od siedzenia w domu. W większości, nawet niewielkich miast znakomitą porą spotkań są popołudnia, a po 20 ulice i bary zapełniają się ludźmi w każdym wieku, którzy prowadzą konwersacje. Uwielbiają się również bawić, z czego słyną na całym świecie, a ogromna ilość festiwali i świąt jest to tego znakomitą okazją.

Bez wątpienia najsłynniejszą tradycją hiszpańską jest korrida – widowisko walki człowieka z bykiem oglądane na specjalnie przystosowanych arenach i ogromnymi wodowaniami. Ten rodzaj rozrywki przywędrował razem z plemionami arabskimi i stanowił widowisko tylko dla elity. Torreador walczący z bykiem – z czasem posiadający bogato zdobione stroje i nakrycie głowy – drażni i zachęca byka do walki czerwoną płachtą (muletą), by ostatecznie wbić mu w kark włócznię. Bycie torreadorem było niegdyś zajęciem dla wybrańców, a niezwykła odwaga i spryt były nagradzane pozycją w społeczeństwie. W większości krajów, gdzie rozprzestrzeniły się hiszpańskie tradycje, ze względu na brutalność widowiska zamienione zostało ono na przedstawienie teatralne, jednak w samej Hiszpanii od wielu lat coraz bardziej budzi sprzeciw różnych środowisk. Niektóre regiony Hiszpanii jednak wycofują się z tradycyjnej korridy – jak. np. Parlament Katalonii rezygnujący z krwawych przedstawień od 1 stycznia 2012.

Najbardziej znanym tańcem hiszpańskim jest bez wątpienia flamenco – niezwykle ekspresyjny taniec nawiązujący do tradycji andaluzyjskich cyganów. Związane są z nim nie tylko specyficzna muzyka i śpiew, ale również barwne stroje, mimika twarzy i gesty tancerzy. Panie dumnie prezentują się w falbaniastych sukniach i kolorowych gorsetach, a panowie noszą czarne lub granatowe, obcisłe spodnie i białą koszulę z apaszką. Taniec ten wykonywany jest zarówno w parze jak również solo najczęściej przy akompaniamencie gitary, ale zdarza się też, że dodatkowo w tle brzmi flet lub wiolonczela. Najważniejszy we flamenco jest rytm – wygrywany na bębnach, kastanietach, obcasami butów, a do najczęstszych rekwizytów należą wachlarze, kwiaty i chusty. Występy odbywają się w specjalnych barach, czasem w tawernach, na niewielkich scenach teatrów, a czasem nawet na ulicach. Ekspresja, duma, żywiołowość i piękno tańca wymownie odzwierciedla przywiązanie Hiszpan do tradycji i potwierdzenia swego pochodzenia. 17 listopada 2010 r. taniec ten został wpisany na Listę Arcydzieł Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.

Mieszkańcy różnych regionów kraju bardzo się od siebie różnią, na co wpłynęła długa historia kraju, dostęp do zasobów naturalnych czy uleganie wpływom innych narodów. Dlatego często Hiszpanie mówią o sobie, że nie są jednolitym narodem, ale dzięki temu bardzo ciekawym i zróżnicowanym. Większość cudzoziemców kojarzy Hiszpanię z gorącą Andaluzją, gdzie dumni i bardzo doświadczeni przez los Hiszpanie wyrażają emocje poprzez rytmy flamenco. Z kolei Galicja to zielone wzgórza zasnute często mgłą, gdzie konserwatywni, ale gościnni mieszkańcy uwielbiają wracać do przeszłości. Katalończycy i Baskijczycy marzą o zauważeniu ich odrębności politycznej, społecznej i kulturalnej, a nawet niezależności od Hiszpanii. Tradycje regionalne tych terenów najlepiej uwidaczniają się w małych miejscowościach żyjących swoim powolnym życiem.

Dla Hiszpanów bardzo ważna jest rodzina, nie tylko jako duże, wielopokoleniowe zgromadzenie ale jako oparcie i siła społeczna. Wynikają z tego cechy szczególne tego społeczeństwa - odwaga w głoszeniu swoich poglądów, dążenie do realizacji celów, otwartość na nowości i przystosowanie do zmian. Mimo, że zazwyczaj największym autorytetem rodziny był mężczyzna, to właśnie kobieta wpływa najbardziej na życie rodziny. Radykalne zmiany w modelu rodziny i roli kobiet nadeszły po śmierci Franco i obaleniu reżimu. Wcześniej, jeszcze w latach 70. ubiegłego stulecia kobieta chcąc wyjechać z miast musiała posiadać pisemne upoważnienie męża do opuszczenia rodziny – oczywiście na krótko. Dziś liczba zawieranych małżeństwa od tamtej pory spadła prawie o połowę, a emancypacja i zaczerpnięcie modeli rodzinnych z innych krajów rozwiniętych poskutkowały lżejszym traktowaniem tradycji rodzinnych.

Cechą łączącą wszystkich Hiszpan jest luźne podejście do poczucia czasu. Radość płynąca z życia oraz spotkania z przyjaciółmi czy czas dla siebie są w tej kulturze równie ważne jak praca, a słynne powiedzenie "manana" – czyli przekładanie wszystkiego na później stało się wręcz tradycją i normalnym podejściem do załatwiania spraw. Umawiając się z Hiszpanem na spotkanie trzeba dokładnie ustalić godzinę, bo często podczas spóźnień pojawia się wymówka, że godzina ma 60 minut. Takie podejście do życia sprawia, że osoby z innych krajów Europy często źle odbierają ich niepunktualność, ale sami Hiszpanie podchodzą do tego jak do normalnego trybu życia.

Hiszpanie przy przywitaniu zawsze całują się w oba policzki – niezależnie czy witają się z przyjaciółmi, rodziną, czy dopiero kogoś poznają. Podawanie ręki na przywitanie praktycznie nie istnieje. Inna cechą szczególną jest otwarte mówienie komplementów osobom, których się nie zna, zwłaszcza kobietom. Nie należy tego traktować jako spoufalanie – jest to naturalne i nie budzi żadnych złych emocji wśród mieszkańców Iberii.

Costa de la Luz to raj dla miłośników kitesurfingu, windsurfingu i żeglarstwa, a także paralotniarzy, którzy przybywają tu tłumnie przez cały rok, a wybrzeże często nazywane jest „wietrznym”. Południowe odcinki to również świetne tereny do nurkowania i poszukiwania skarbów w podwodnych grotach. Dalej na północ znajdują się mierzeje i delty dużych rzek, które bardzo wypłycają wybrzeże. Jest to jednak świetne miejsce na wczasy z małymi dziećmi, które mogą bawić się w większych „kałużach” powstałych na plażach. Północna część wybrzeża posiada bardzo wiele stadnin konnych oferujących konne spacery i galop po rozległych, dzikich plażach.

Wypoczywając na Costa de la Luz warto zwiedzić kilka ciekawych miejscowości. Rezydenci różnych biur podróży proponują grafik i ceny wycieczek fakultatywnych, a niektóre z nich można odbyć również samemu.

Granada – położone malowniczo w Górach Betyckich miasto będące jednym z najważniejszych destynacji turystycznych Hiszpanii. Barwna historia miasta sięga aż VII w. p.n.e. kiedy to jako jedno z najważniejszych miast południowej części półwyspu należała do Greków, Kartagińczyków, Rzymian i Wizygotów. Kiedy miasto zostało podbite przez Arabów w XIII w. i zawarło przymierze z chrześcijańską Kastylią stało się schronieniem dla wygnańców islamskich z zachodniej Andaluzji, głównie z Kordoby i Sewilli. Granada rozwijała się w zawrotnym tempie i w XV w. była największym i najbogatszym miastem Półwyspu Iberyjskiego. Kiedy pod koniec wieku chrześcijanie wkroczyli do wschodniej Andaluzji i ostatecznie pokonali Arabów tylko w Granadzie dano im wybór między przymusowym chrztem lub wygnaniem. Odzyskanie tak bogatego i pięknego miasta stało się dla katolickich królów pretekstem do budowy wielu wspaniałych kościołów jako dziękczynienie. Powstała wtedy wspaniała kaplica królewska Capilla Real, gdzie znajdują się pochówki królów, imponująca katedra i wiele małych kościółków. W tych czasach założono również uniwersytet i wybudowano imponujący Hospital Real. Bez wątpienia jednak największym skarbem miasta jest okazały zespół pałacowy Alhambra – arcydzieło arabskiej architektury rozbudowane w XVI w. w stylu włoskiego renesansu. Zwiedzając wspaniałe komnaty starej części – Alcazaby bez wątpienia każdy zaniemówi z wrażenia. Wspaniałe mozaiki, arkadowe galerie, ściany wykładane kolorowymi płytkami azulejos i barwne stuiki przenoszą do "Baśni tysiąca i jednej nocy". Kompleks składa się z czterech pałaców, z których na szczególna uwagę zasługuje największy z nich - Pałac Karola V uważany za najpiękniejszy renesansowy zabytek renesansu poza Włochami. Jest tu też wiele kościołów, arkadowych dziedzińców, zabytkowych kamienic i klasztorów.

Mellila – jest hiszpańskim miastem-enklawą mieszczącym się w Afryce, gdzie można dopłynąć z Malagi i Almerii. Kolonia, a następnie forteca należała do Fenicjan, Kartagińczyków, Rzymian i Arabów. W 1497 r. została zdobyta przez Hiszpanów i rozbudowana jako forteca. Przez wiele wieków była obiektem sporów między Marokiem a Hiszpanią i na początku XX w. została opanowana przez arabskich powstańców. W 1995 r. zyskała status autonomiczny jako zamorskie tereny hiszpańskie. Jej największymi skarbami są: latarnia morska na cyplu wznosząca się na skalistym zboczu oraz okazałe fortyfikacje pochodzące z rożnych okresów historii miasta.

Ronda – jest malowniczo położonym, andaluzyjskim miastem podzielonym na dwie dzielnice – Ciudad z zabytkami arabskimi oraz Mercadillo powstałej po rekonkwiście. Ze względu na strategiczne położenie na skraju wąwozu odgrywała duże znaczenie w regionie, przez co została głównym miastem prowincji, a w XI w. stolicą małego państwa – Taify. Chrześcijanie odbili to miasto pod koniec XV w. i przebudowali wiele budowli. Najcenniejszymi zabytkami miasta są z pewnością cases colgadas – kamienice przylegające bezpośrednio do krawędzi wąwozu. Warto również zobaczyć Puente Nuevo – ogromny, 100-metrowy most zbudowany pod koniec XVIII wieku, legendarny pałac władców Taify – Casa del Rey Moro, kolegiatę Santa Maria la Mayor przebudowaną częściowo z wcześniejszego meczetu i Plaza de Toros – monumentalną arenę korridy powstałą w XVIII w.

Gibraltar – jest skalistym półwyspem położonym w cieśninie oddzielającej Hiszpanię od Maroka, który jest zamorskim terytorium Wielkiej Brytanii. Jego strategiczne położenie na jedynej drodze łączącej Atlantyk i Morze Śródziemne było przyczyną wielu najazdów. Charakterystycznym miejscem miasta jest wysoka skała wapienna wznosząca się nad portem, która jest świetnym punktem widokowym. Stanowi ona potężną twierdzę zbudowaną wewnątrz skał, a zewnętrzna część objęta jest rezerwatem przyrody. Gibraltar jest miejscem jedynym w swoim rodzaju – nigdzie indziej w Europie nie występują małpki Magoty, które tutaj są plagą. Słynie również wśród zakochanych, którzy coraz liczniej przyjeżdżają z Europy by wziąć tu ślub – może to uczynić każdy mieszkaniec Unii Europejskiej. Na terenie Gibraltaru obowiązuje język angielski, a walutą jest funt brytyjski.

Carmona – miasto położone niedaleko Sewilli, gdzie zachowało się wiele cennych zabytków z czasów rzymskich: brama Puerta de Sevilla oraz de Cordoba – będące niegdyś częścią fortyfikacji i liczne grobowce stanowiące starożytną nekropolię. Zauważalna jest również doba renesansu, która zbiegła się z odzyskaniem ziem przez katolików. Powstało wtedy wiele cennych dzieł jak: kościół św. Piotra zbudowany w miejscu meczetu z dzwonnicą na wzór Giraldy z Sewilli oraz Pałac Piotra I Okrutnego – Alcazar króla Kastylii.

Huelva – miasto na Costa de la Luz leżące u ujścia rzeki Tinto, słynące z Muzeum Kolumba, który wypłyną w 1492 r. z pobliskiego Palos de la Frontera w poszukiwaniu nowej drogi do Indii. Starsza część miasta została zniszczona w wielkim trzęsieniu ziemi w 1755 r., a do dnia dzisiejszego zachowało się tylko kilka kościołów z XVI w.

Kordoba – jedno z najważniejszych miast Hiszpanii, którego historia sięga III w. p.n.e. Kiedy wiek później niewielka osada dostała się pod panowanie rzymskie zaczęła się rozwijać jako miasto handlowe i ośrodek kulturowy. Przyszli tutaj na świat wielcy rzymscy poeci i filozofowie, m.in. Seneka Starszy i Młodszy oraz Lukan. Po burzliwych czasach przechodzenia z rąk do rąk stała się stolicą niezależnego emiratu arabskiego, a kiedy w X w. ogłoszono mauretańską Hiszpanię Al-Adaluz niezależnym kalifatem Kordoba stała się największym miastem regionu Morza Śródziemnego i ważnym ośrodkiem naukowym Europy. Znajdowało się tu wtedy ok. 300 meczetów, 300 łaźni publicznych, 80 szkół i ponad 20 bibliotek. Okresie tym panowało również pokojowe współistnienie chrześcijaństwa, judaizmu i islamu. W XIII w. tereny te zostały jednak zajęte przez wojska chrześcijańskie pod wodzą Ferdynanda III Kastylijskiego i od tego czasu zaczęły się prześladowania wyznaniowe. Do najważniejszych zabytków miasta należą: Mezquita czyli katedra powstała z dawnego meczetu, będącego do dziś jednym z najwspanialszych dzieł islamu oraz Alcazar z pięknymi ogrodami i łaźniami. Warto zobaczyć również liczne pałace z XV i XVI w., średniowieczną synagogę, kościół Iglesia del Carmen z retabulum i malowidłami poświęconymi prorokowi Eliaszowi oraz wiele innych. Ok. 8 km od Kordoby mieści się Medina Azahara – pozostałości ogromnego pałacu Omajjadów z X w., do którego budowy władca Abd-ar-Rahman III kazał sprowadzić 4300 kolum, a 140 z nich pochodzi z Konstantynopola.

Sewilla – stolica Andaluzji i flamenco, która jest czwartym największym miastem Hiszpanii. Od II w. p.n.e. przechodziła z rąk do rąk i do XI w. pozostawała w cieniu Kordoby. Stała się wtedy stolicą i rezydencja możnych rodów arabskich, a po zajęciu przez chrześcijan powołano tu pierwszy Trybunał Inkwizycji. Miasto zaczęło się bardzo bogacić po odkryciu Nowego Świata, kiedy powstał tu śródlądowy port przeładunkowy na rzece Gwadalkiwir. Koniec XVII w. przyniósł ze sobą epidemię dżumy i zamulenie koryta rzeki, przez co status miasta znacznie osłabł na rzecz położonego na wybrzeżu Kadyksu. Do najważniejszych zabytków miasta należy potężny Alcazar – pałac z XI w. przebudowany w stylu mudejar, gdzie podejmowano decyzje o wyprawie Magellana, a Krzysztof Kolumb został przyjęty przez Izabelę Kastylijską i Ferdynanda Aragońskiego po powrocie z Ameryki. Warto też zobaczyć renesansowy ratusz, katedrę Najświętszej Marii Panny w Sewilli (największy gotycki kościół na świecie), arenę korridy z muzeum i kolekcją strojów torreadorów, Główne Archiwum Indii wpisane na Listę UNESCO, które posiada okazałą dokumentację o zamorskich posiadłościach hiszpańskich oraz przepiękny Plac Hiszpański powstały na początku ubiegłego stulecia.

Park Narodowy Donana – największy w Hiszpanii obszar chroniony który rozciąga się na powierzchni prawie 50 tys. ha w prowincjach Huelva i Sewilla. Połowę jego terytorium stanowi delta rzeki Gwadalkiwir, która jest największym obszarem bez dróg Zachodniej Europy. Na tutejszych wydmach, bagnach i lasach spotkać można rzadkie gatunki ptaków wodnych, wędrownych, drapieżników oraz pospolite tutaj rysie i flamingi. Na obrzeżach parku znajduje się też kilka ciekawych miejscowości, jak np. Niebla z arabską twierdzą warowną czy El Rocio z sanktuarium maryjnym.

Palos de la Frontera – dawny port (dziś zamulony przez rzekę Gwadalkiwir), z którego wyruszył Kolumb by szukać nowej drogi do Indii. Podbojom Nowego Świata poświęcone jest tutejsze Muzeum Morskie gdzie znajdują się repliki w skali 1:1 trzech statków, które wyprawy Kolumba: Santa Maria, Pinta i Nina. Znajduje się tu również miniatura miasta Palos. W południowej części miasta znajduje się La Rabida – franciszkański klasztor uznany za Zabytek Narodowy, w którym przez 2 lata mieszkał Krzysztof Kolumb po tym, jak para królewska odrzuciła jego prośbę o wyposażenie floty na wyprawę do Indii. Dzięki wstawiennictwu przeora klasztoru, który był spowiednikiem królowej Izabeli, Kolumb dostał druga szansę. W tutejszym kościele znajduje się cudowna figurka Matki Boskiej, będąca jedyna ukoronowaną w Hiszpanii przez papieża Jana Pawła II.

Wycieczki do Portugalii:

Faro – portugalskie miasto położone na Wybrzeżu Algarve niedaleko granicy z Hiszpanią, które historią osadnictwa sięga kilku wieków przed naszą erą, jednak miastem zostało dzięki Maurom dopiero w VIII w. n.e. Wcześniej jako Ossonoba, miasto znane było jako Harun – od imienia potężnego władcy, a następnie po podbiciu przez chrześcijan zmieniono je na Faro. W połowie XVIII w. południową Portugalię nawiedziło trzęsienie ziemi i następnie tsunami, które zniszczyło prawie wszystkie wioski wybrzeża Algavre oraz stolicę regionu – Lagos. Ocalałe dzięki dużej, piaszczystej lagunie Faro stało się szybko głównym miastem południowej części kraju. Do najciekawszych zabytków miasta należą wczesnogotycka katedra, Stary Kościół ze szpitalem, Ratusz miejski, kościół Igreja do Carmo oraz budynek Rady Miasta. Warto przyjechać tutaj 7 września na Święto Miasta obchodzone bardzo hucznie, lub na jeden z największych w Europie Zlot Motocyklowy.

Silves – dawna stolica mauretańskich królów z niesamowitym widokiem na linię czerwonych murów otaczających miasto i imponujący zamek otoczony historyczną aurą. Samo miasto lądowało kilkukrotnie w rękach Maurów, znane jest jedno z oblężeń podczas którego w twierdzy schroniło się na całe lato kilkadziesiąt tysięcy mauretańskich wojowników. Silves w końcu trafiło w ręce chrześcijan w 1249 r., a turyści mogą do dzisiaj podziwiać wspaniałą mauretańską Fortaleze z piaskowymi murami, wieżami warownymi i imponującym dziedzińcem pełnym zabudowań, po których spacer wymaga wielu sił. Wieczorami na pełnym oceanie według miejscowej legendy można ujrzeć żeglującą mauretańską dziewicę, u jednych wywołującą uśmiech na twarzy, u innych grozę. Warto przyjrzeć się również katedrze z militarnym wyglądem oraz kościołowi Igreja da Misericordia z manuelińskim portalem. Centrum miasta z ogródkami na świeżym powietrzu i wieloma przytulnymi restauracjami ożywa w lipcu, kiedy miasto gości Festiwal Piwa Silves, podczas którego organizowane są pokazy świateł, a turyści spacerują wesołym krokiem po zapełnionych bulwarach.

Serra de Monchique – zielona granica na północy Algarve w postaci łańcuchów górskich poro-śniętych dębami, kasztanami i eukaliptusami ma wiele do zaoferowania turystom znudzonym upal-nym wybrzeżem. Malownicze wzgórza doskonale nadają się do pieszych wędrówek i rowerowych wypraw, niezwykle ciekawie prezentuje się urocza miejscowość Caldas de Monchique będąca w czasach rzymskich słynnym uzdrowiskiem i przez lata ulubionym kurortem hiszpańskiej arystokracji. Turyści o wątłym zdrowiu powinni zajrzeć do nowoczesnego termalnego spa, by podreperować ciało i duszę. Podobno na złamane serce najlepiej pomaga lokalny drink „medronho”  będący ro-dzajem sznapsa zrobionego na bazie tzw. poziomkowego drzewa. Okoliczną atrakcją jest także Omega Parque – niewielkie zoo będące frajdą dla dzieci dzięki egzotycznym zwierzętom sprowa-dzonym z wielu zakątków. Warto zaglądnąć również do samego miasta Monchique, w którym znajduje się ciekawy klasztor z którego zabudowań rozpościerają się krajobrazy godne fotograficz-nego upamiętnienia oraz świątynia Igreja Matriz z zaskakującymi rzeźbami w środku.

Przylądek św. Wincentego – święte miejsce Rzymian, którzy wierzyli, że zachodzące słońce topi się w okolicznych wodach oraz chrześcijańskie sanktuarium za sprawą sprowadzonych do niego szczątków św. Wincentego. Na cyplu w otoczeniu XVI-wiecznego klasztoru wybudowano potężną latarnię morską. Do niezwykłego miejsca prowadzi widokowa trasa, a zachód słońca obserwowany z tego miejsca pobudza wyobraźnię i wywołuje zachwyt u każdego, kto postawił stopę w tym nie-powtarzalnym miejscu.

Evora – jedno z najpiękniejszych miast Portugalii wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W lecie ulice miasta wypełniają się turystami zmierzającymi do zabytkowym centrum, by podziwiać liczne świątynie pozostawione przez rzymską i mauretańską okupację. Gęsta siatka ulic klucząca między wybielonymi domami robi wrażenie, tym bardziej że wiele obiektów poroz-rzucanych po całym mieście charakteryzuje się zdobiącym Portugalię architektonicznym, późnogo-tyckim stylem manuelińskim opierającym się na motywach zaczerpniętych między innymi z morskiej flory i fauny połączonej z elementami orientalnymi. Z mauretańskiej niewoli miasto wyzwolił chrześcijański rycerz Geraldo Sem-Pavor zwany Nieustraszonym i to od placu nazwanego jego imieniem warto rozpocząć zwiedzanie centrum. Do Evory od wieków przyjeżdżali naukowcy, humaniści i sławni artyści, w ich ślady poszli turyści, którzy chcą zobaczyć, jak wygląda najstarsza w Portugalii świątynia z II w. n.e. zwana Templo Romano. Z uroczego miejsca roztacza się niebywały widok na okolicę, warto także przy okazji wędrówki zajrzeć do rzymskich term, w których zacho-wał się okrągły basen. Prywatną kolekcję dzieł sztuki książąt Cadaval można obejrzeć w niewielkim muzeum przy kościele Sao Joao Evangelista. Koniecznie trzeba zobaczyć katedrę Se, która imponuje romańskimi wieżami obronnymi i gotyckimi łukami. Życie towarzyskie toczy się w okolicach starego uniwersytetu Antiga Universidade, warto więc przy okazji podziwiania architektury przekonać się jak wolny czas spędzają mieszkańcy miasta. Turyści o mocnych nerwach powinni zobaczyć nietypowe miejsce, jakim jest kościół Igreja de Sao Franciso z Kaplicą Kości zwaną Capela dos Assos. Makabryczne pomieszczenie zbudowane jest bowiem z kości i czaszek kilku tysięcy mnichów, a co najmniej dziwnie można poczuć się za sprawą klątwy, która została rzucona przez umierającą kobietę na swojego mężczyznę i dziecko. Według legendy ich tkanki po śmierci nigdy nie odłączą się od kości, a na ich szkieletach umieszczonych na końcu mrocznej sali można dostrzec fragmenty skóry. Po tak emocjonującej wizycie najlepiej odetchnąć przy dobrej kawie na placu Mercado Municipal otoczonym kawiarenkami. Na weekendy w tym miejscu odbywa się targ, więc przy okazji można rozglądnąć się za jakąś lokalną pamiątką. W mieście jest także duży wybór restauracji na każdą kieszeń, a wieczorami najlepiej wybrać się do któregoś z pubu by wsłuchać się w rozmarzone dźwięki muzyki „fado”. Miasto dysponuje doskonałą bazą hotelową, natomiast w poszukiwaniu ochłody w upalne dni najlepiej wybrać się na kilka okolicznych basenów z doskonałą infrastrukturą sportową.

Beja – ważne historycznie miasto założone przez  Juliusza Cezara w 48 r. p.n.e. dla upamiętnienia pokoju zawartego z Luzytańczykami. Jest to jedna z większych miejscowości na południu regionu Alentejo, w której turyści mogą znaleźć skupisko kościołów, piękny klasztor z mnóstwem manuelińskich zdobień i ciekawym muzeum oraz XIII-wieczny zamek pod którego murami raz w tygodniu organizuje się interesujące targowisko.

Tanger (Maroko) – (wymagany paszport) przeprawa promowa do najbliższemu Hiszpanii miastu Afryki, które dzięki strategicznemu położeniu stało się w VIII w. bazą wypadowa arabskiego podboju Półwyspu Iberyjskiego. Po odparciu Islamu w XV w. miasto zdobyli Portugalczycy, którzy wraz z Bombajem przekazali je jako wiano angielskiej księżniczce Katarzynie Bragancy. Brytyjczycy uznali obronę miasta przed ciągłymi najazdami Arabów za nieopłacalną i opuścili Tanger w 1684 r. Po kolonizacji Maroka przez Francję i Hiszpanię miasto zyskało międzynarodowy status, a od 1956 r. należy ponownie do Królestwa Maroka. Warto również udać się do pobliskiego miasta Tetuam, gdzie jest wiele ciekawych arabskich zabytków.

Kiedy najlepiej wybrać się na Costa de la Luz?
Sezon turystyczny trwa tutaj cały rok, gdyż nawet w najzimniejszych miesiącach temperatura rzadko spada poniżej 20oC, a region słynie z największej ilości dni słonecznych w ciągu roku (310 dni). Najwięcej turystów pojawia się tutaj od kwietnia do końca października, kiedy temperatury sięgają 30oC, jednak silniejsze podmuchy wiatru znacznie łagodzą odczucie gorąca.

Kalendarz imprez w regionie jest dość rozległy i ciekawy. W wigilię 6 stycznia pojawiają się trzej królowie, a przyjeżdżają na wielbłądach lub statkiem i rozdają drobne prezenty. Bardzo hucznie obchodzony jest ostatni tydzień karnawału, a podczas Wielkiego Tygodnia pojawiają się barwne procesje. Kwieciste dywany, kolorowe procesje i wiele przedstawień teatralnych na ulicy można zobaczyć w dniu Bożego Ciała. W większych miastach Andaluzji w noc letniego przesilenia odbywa się fiesta zakończona rozpalaniem wielkich ognisk. Warto też udać się w lipcu do Kordoby, gdzie odbywa się Międzynarodowy Festiwal Gitarowy czy do Granady, gdzie zobaczymy Międzynarodowy Festiwal Tańca – jeden z najważniejszych w Hiszpanii. Najważniejszy festiwal flamenco odbywa się we wrześniu w Sewilli w parzyste lata i zjeżdża na niego wielu tancerzy również z Ameryki Południowej.

Jaka waluta obowiązuje w Hiszpanii i jakie są orientacyjne ceny?
W Hiszpanii od 2002 r. obowiązuje wspólna dla całej Unii Europejskiej waluta – Euro. Konsekwencją tego są nieco wyższe ceny niż w Polsce, zwłaszcza jeżeli chodzi o posiłki w restauracjach. Mimo dużej dostępności owoce morza należą do najdroższych morskich specjałów, jednak w większości miejscowości jest wiele niewielkich tawern gdzie można spróbować taniej regionalnych potraw.

Gdzie i jakie pamiątki kupić na Costa de la Luz?
Najpopularniejsze wśród pamiątek na Costa de la Luz są ręcznie malowane kafelki (azulejos), wyroby z gliny oraz przyprawy, często sprowadzane również z Maroka, jak np. szafran. Najczęściej można je dostać na licznych targowiskach, które są w prawie każdym kurorcie.
Do innych, najczęściej kupowanych pamiątek należą kastaniety, wachlarze, kolorowe suknie do flamenco, gitary, czarne byki i gadżety związane z poszczególnymi miejscowościami i Andaluzją.

Jaki czas obowiązuje w Hiszpanii?
Mimo dużej odległości od Polski, w Hiszpanii obowiązuje taki sam czas jak u nas.

Jak poruszać się po Costa de la Luz?
Andaluzja posiada bardzo dobre połączenia z miejscowościami nadmorskimi, niedaleko których wiedzie autostrada i kilka dróg alternatywnych. Znakomite drogi prowadzą również z wybrzeża do Sewilli, Kordoby, Granady czy Jean. Bardzo dobrym pomysłem jest podróżowanie autobusem, gdyż poza niską ceną, ich zaletą są częste połączenia z miejscowościami wypoczynkowymi i dużymi miastami Andaluzji.

Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wypożyczenie samochodu by samemu pozwiedzać. Polskie prawo jazdy jest wszędzie akceptowane, a ceny i wybór aut zależne są od tego, czy wypożyczamy w mieście, czy w niewielkim ośrodku wczasowym.

Jakie plaże są na Costa de la Luz?
Plaże są zróżnicowane. Na południu regionu dominują klify i zatoki zamknięte w skałach posiadające niewielkie piaszczysto-żwirowe plaże. Im dalej na północny zachód tym więcej rozległych delt rzecznych, które naniosły dużo piasku, a co za tym idzie plaże są długie, szerokie i piaszczyste. Ciągną się zarówno przy ujściu rzek, jak i na mierzejach, gdzie często tworzą się wydmy.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieli dostęp.

Jakie są ograniczenia celne w Hiszpanii?
Przewóz towarów podlega ograniczeniom ilościowym na zasadach obowiązujących w UE, co oznacza w praktyce, że rzeczy osobiste i sprzęt na własny użytek nie podlega ograniczeniom celnym. W przypadku towarów można wwozić i wywozić: do 800 szt. papierosów, 200 szt. cygar, 10 l spirytusu, 20 l mocniejszego alkoholu, 90 l wina i 110 l piwa.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia w Hiszpanii?
Publiczna służba zdrowia jest w Hiszpanii bezpłatna w podstawowym zakresie, o ile posiadamy wydaną przez NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), o którą należy postarać się przed wyjazdem. Nie obowiązuje ona jednak w przypadku prywatnych wizyt i szpitali niepaństwowych gdzie należy mieć dodatkowe ubezpieczenie lub samemu opłacić leczenie. W zależności od ubezpieczyciela podawane są przed wyjazdem dane firm współpracujących, do których należy się zwrócić w razie konieczności skorzystania z prywatnej pomocy lekarskiej. W całej Andaluzji szpitale państwowe prowadzone są przez Andaluzyjską Służbę Zdrowia, uważaną za jedną z najlepszych w kraju, a w większych miejscowościach na Izbach Przyjęć jest wielu wolontariuszy pełniących rolę tłumaczy.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Dokumentem uprawniającym nas do pobytu na terenie Hiszpanii jest dowód osobisty lub paszport (o ile nie posiadamy dowodu). Obowiązują nas te same co w innych krajach Unii Europejskiej przepisy dewizowe oraz nie ma obowiązku meldunkowego, jeżeli nasz pobyt na terenie kraju nie przekracza 90 dni. Jeżeli podczas pobytu na Costa Almeria wybieramy się do Mellili lub Ceuty, musimy pamiętać, że mimo przynależności do Hiszpanii nie są one włączone w strefę Schengen. W praktyce oznacza to, że o ile mamy paszport wjazd na ich terytorium nie stanowi problemu, jednak wyjazd wiąże się z zaostrzonymi przepisami bezpieczeństwa.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasad i konsulatów w Hiszpanii.

Najbliższe ambasady i konsulaty:

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Hiszpanii

Hiszpania, Madryt, Guisando 23 bis, 28035
Tel.: +34 913 736605 Tel. dyżurny: +34 913 769555
www.madryt.polemb.net

Wydział Konsularny Ambasady RP w Madrycie

Hiszpania, Madryt, Goya 15 4°, 28001
Tel.: +34 914 362 632 Faks: +34 913 736 624

Instytut Polski w Madrycie

Hiszpania, Madryt, Felipe IV 12 bajo A, 28014
Tel.: +34 91429 86 72 Faks: +34 91429 86 82
www.culturapolaca.es

Konsulat Honorowy Rzeczypospolitej Polskiej w Maladze

Hiszpania, Malaga, c/ Cortina del Muelle, 5, 4°Dcha, 29015
Tel.: +34 952 003 844 Faks: +34 951 214 195